|
 |
I bašta u čituljama  /Ekologija/ Nestale biljne vrste | Piše S. R.
Do danas je u svetu već nestalo oko 750 biljnih vrsta, a prema najnovijim podacima Svetskog udruženja za očuvanje biljnih vrsta, ugroženo je još oko 6.500, a Srbiji danas pred očima nestaje svaka 5. biljka iz nekada bogate prirodne riznice
Da li ste dok šetate šumarkom, proplankom, ili pored reke bar pomislili da svaka 5. biljka koju ste tu videli umire upravo pred vašim očima! Ugrožene biljne, ali i životinjske vrste nisu naša specijalnost, ali Srbija je sve do nedavno smatrana bezbednijom zonom za njihov opstanak i razvoj. Danas više ne, jer smo u opštem metežu haotičnog razvoja, uspeli da zaboravimo na prirodu.
Tako se čak 20% flore Srbije našlo u kategoriji ugroženih biljnih vrsta. Na stranice takozvane “crvene knjige” dospelo je 178 ugroženih biljaka, od kojih gotovo polovini preti potpuni nestanak.
Prvih deset na smrt osuđenih biljaka su:
- hajdučica kralja Aleksandra, ili kraljevska hajdučica (Achillea alexsandri-regis) sa Šar planine
- žlezdasti zvončić (Adenophora liliifolia) koji je rastao na Tari i u Ibarskoj dolini
- devojačka kosa (Adiantum capilus) sa područja Zvonačke banje
- aldrovanda (Aldrovanda vesiculosa) sa područja Obedske bare (Kupinovo), Šabapca (Zasavica), Beograda (Makiš i Blace)
- cirilijev luk (Allium cyrilli) iz okoline Niša
- zelena jova, ili zelena jošica (Alnus virdis) sa Stare planine
- pančičev pelen (Atremisia panncicii) iz Deliblatske peščare
- maslinolisni zvezdan (Aster oleifolius) iz okoline Niša
- ilirski kozinac (Astragalus illyricus) iz okoline Pirota i sa područja klisure Jerme
- vitki kozinac (Astragalus varius) koji raste u Subotičko-horgoškoj peščari, u okolini Vršca i na Fruškoj gori
NAŠE IŠČEZLE BILJKE
- močvarna hajdučica (Achillea ptarmica) koja je rasla u Beloj Crkvi, Šapcu i na beogradskom Makišu, nestala je isušivanja močvarnih livada pored reka i izgradnje nasipa, a poslednji put je u prirodi video Josif Pančić davne 1856. godine
- trajnocvetni jedić (Aconitum anthora) rastao na Kopaoniku i Staroj planini, poslednji put zapažen još 1872. godine u Beljanici
- kragujevački slez (Althaea kragujevacensiis) sa Metinog brda u okolini Kragujevca
- vranjanski slez (Althaea vranjensis) globalno iščezla biljka koja je u regionu Vranja
- kaldezijeva vodena bokvica (Caldesia parnassiifolia) rasla je u Grabovačkoj bari kod Obrenovca i u Vlasini - Do danas je u svetu već nestalo oko 750 biljnih vrsta – tumači nam ekskluzivno prof. dr Vladimir Stevanović, iz Instituta za botaniku Botaničke bašte `Jevremovac` u Beogradu. - Prema najnovijim podacima Svetskog udruženja za očuvanje biljnih vrsta, ugroženo je još oko 6.500 primeraka. Reč je o jedinstvenom eko sistemu, u kojem svaka živa vrsta ima svoju ulogu. Zahvaljujući tom skladu, funkcioniše cela planeta. Šezdeset odsto ljudske ishrane biljem, temelji se na tri glavne biljke: pšenici, kukuruzu i pirinču, dok se ukupno 5000 vrsta koristi za jelo, ili u farmaceutskoj industriji .
Razlozi za izumiranje bilja su:
* uništavanje staništa
* stvaranje novih poljoprivrednih površina
* introdukcija stranim vrstama
* zagađivanje
* uništavanje komunikacije među vrstama
* prekomerna eksploatacija
* klimatski poremećaji
U poslednjih 200 godina došlo je do ubrzanog izumiranja biljnog i životinjskog sveta. Najveći deo nestao je nekontrolisanim korišćenjem prirodnih resursa, globalnog zagađenja prirode i usled klimatskih promena. Ređe zbog prekomerne eksplatacije, kao što je slučaj sa pticom dodo, velikom njorkom, ili morskom kravom, kao i unošenjem stranih vrsta, kao što je bio slučaj sa ambrozijom, koja se naglo proširila i kod nas, ugrožavajući druge vrste. Na ovu promenu naročito su osetljive ostrvske flore u tropskim oblastima, gde živi mnogo endemskih vrsta.
|
|
|
|
U ovom broju:
BILJE
NOVOGODIŠNJE DRVO
Nežna jela bolest tera
DVA LICA AMBROZIJE
Lekovita zloća
VRSTE KOJE NESTAJU
I bašta u čituljama
ZDRAVLJE
DIJETA
Skinite pritisak s klackalice
DEMENCIJA
Aktivne vijuge duže pamte
MULTIPLA SKLEROZA
Kad nervi ukoče život
KOMPJUTERSKE ALERGIJE
Kijate li pred monitorom
JAPANSKA TAJNA
---------------
Budite LEPI
ZA samo
NEDELJU DANA!
------------------
- nega kože
- ritualno kupanje
- vodite ljubav ujutru
- vežbe i ishrana
U NAREDNOM BROJU
DODATAK NA 16 STRANA
100 najboljih recepata
Bilja&Zdravlja
+
horoskop za 2007.
|